Dit object is nu niet in het museum te zien

Gezicht op de buitenplaats Petersburg bij Nigtevecht: voorzijde en achterzijde

1719 (gedrukt 1720 of later)

ets op papier

22597

prent, ets

aankoop 1980

hoogte (blad) 36.9 cm

breedte (blad) 23.2 cm

hoogte (plaat) 23.2 cm

breedte (plaat) 19.8 cm

hoogte (bovenste ets) 14.5 cm

breedte (bovenste ets) 19.9 cm

hoogte (onderste ets) 14.3 cm

breedte (onderste ets) 19.8 cm

• opschrift l.o. bovenste ets : PETERSBURG, de Lust-plaets van de Wel Ede: gestrenge Heer Chris: // toffel van Brands, Ryks-Edelman, Hofraed en Resident &a, // van syne Czaersche Majesteyt &a. &a. &a. Resideerende tot Am: // sterdam, veelmaelen door syne en haere Keyserlycke en Czaer: // sche Majesteiten besogt.

• opschrift r.o. bovenste ets : PETERSBOURG, Lieu de Plaisance du Tres Noble Seigneur, Monsieur // Christoffel van Brands Gentil-homme de l'Empire Russien, // Conseiller de la Cour, & Resident de sa Majesté Czarienne &c. &c. // &c. Residant à Amsterdam Honorée plusieurs fois de la Presence // de Leurs Majestés Imperiales et Czariennes. /-/ 77

• opschrift l.o. onderste ets : PETERSBURGS Huis van agteren, van over // de groote Vyver te sien.

• opschrift r.o. onderste ets : La Maison de PETERSBOURG de derriere // au dessus du grand Vivier. /-/ 78.

Nigtevecht (provincie Utrecht)

Habsburgse tijd en Republiek 1528-1795

topografie, Nigtevecht

Het buiten Petersburg bij Nigtevecht werd tussen 1709 en 1717 in opdracht van de Amsterdamse koopman Christoffel Brants (1664-1732) aangelegd. Brants, die jaren in Moskou gewoond had en door tsaar Peter de Grote (1672-1725) als een vriend beschouwd werd, noemde zijn buitenplaats naar de gelijknamige Russische stad, die in 1703 door tsaar Peter gesticht was. Toen de tsaar in 1717 Nederland bezocht, verhief hij Brants in de adelstand en benoemde hij hem tot hofraad. Tijdens dat bezoek deed hij ook de buitenplaats van Brants aan. De bovenste ets toont het gezicht op de buitenplaats Petersburg, met links op de voorgrond tsaar Peter en tsarina Catharina (1684-1727) in een jacht dat door de Amsterdamse vroedschap ter beschikking was gesteld. Op de steiger staat Brants het gezelschap op te wachten. De onderste ets is het gezicht op de achterzijde van Petersburg. De voortekening voor deze onderste ets bevindt zich in de collectie van het Centraal Museum (inv.nr.22596). Stopendael maakte een serie van twaalf etsen (nrs.77 t/m 88) van de buitenplaats Petersburg. Deze werden opgenomen in 'De Zegepralende Vecht', Amsterdam 1719. Een tweede editie van dit boek verscheen in 1720. Twee van deze etsen (nrs.83-84) uit de serie van twaalf ontbreken in de verzameling van het Centraal Museum. Uit het onderschrift op de prent die de voorzijde van Petersburg weergeeft, blijkt dat het exemplaar van het Centraal Museum een tweede staat is en dus in 1720 moet zijn uitgegeven. Het Franstalige onderschrift is bij de twee gewijzigd. Dit betekent dat de andere prenten uit de serie met gezichten op Petersburg in het Centraal Museum eveneens tot de editie van 1720 behoren. Naast de prenten van Petersburg bevinden zich in de collectie van het Centraal Museum nog drie andere etsen van Daniël Stopendael voor 'De Zegepralende Vecht'. Stopendael maakte in totaal 102 etsen voor 'De Zegepralende Vecht'. Later zou de serie prenten worden heruitgegeven, onder andere in 'De Vechtstroom, van Utrecht tot Muyden', Amsterdam 1791 en in A. Rademaker, 'Hollandsche Arkadia', z.p.1807. Uit welke edities de exemplaren van het Centraal Museum afkomstig zijn, valt soms niet vast te stellen, omdat de latere drukken doorgaans niet verschillen van de vroegste drukken.

• De Zegepraalende Vecht, vertoonende verscheidene gesichten van lustplaatsen, heeren huysen en dorpen, Beginnende van Utrecht en met Muyden besluitende = La triomphante riviere de Vecht remonstrant diverses veües des lieux de plaisances & maisons seignorales & villages, commercant de Utrecht & finissant avec Muyden, [voorbericht Andries de Leth]. [tekst: Speelreis (...) Claas Bruin]. [bij de nieuwe uitgave A.J.A.M. Lisman]. [kopergravures Daniël Stoopendaal], (Alphen aan den Rijn, 1998), pl. 77-78

• De Zegepralende Vecht, A. de Leth, Amsterdam, nrs. 77 en 78

• De buitenplaats Petersburg, een ontwerp van Simon Schijnvoet, Meijer, Jola, (Bulletin KNOB, 6; 95, 1996), 203-213, afb. 5 (nr. 77) en afb. 6 (nr. 78)

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL:

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!