Portret van de familie Metelerkamp

Portret van de familie Metelerkamp

Alexander Hendrik Metelerkamp (1804-1871) was kantonrechter. Hij was in 1829 gepromoveerd, lid van de Raad te Utrecht en lid van de Provinciale Staten. Op 3 juni 1830 huwde hij Catharina Gerarda Johanna Verloren (1805-1877) en in 1835 werd hun zoon Johannes Jacobus (1835-1899) geboren. Het gezin woonde aan de Nieuwegracht te Utrecht, op het huidige nummer 56. Het was een groot herenhuis uit het einde van de achttiende eeuw met een negentiende-eeuws achterhuis. Het perceel liep door tot aan de erachter liggende straat. Het was een dure buurt waar vooral hooggeplaatste en voorname lieden woonden. Hier&nbsp;heeft hij&nbsp;zich samen met zijn echtgenote Catharina Gerarda Johanna Verloren en hun zoon Johannes Jacobus laten portretteren in de achtertuin van hun huis. Kenmerkend voor de tijd is het eclecticisme, het gebrek aan eigenheid door het door elkaar heen gebruiken van neostijlen. Het was juist dit historisme waar men in later tijden zo’n gruwelijke afkeer van kreeg. In het schilderij is deze stilistische diversiteit in alles terug te vinden.<BR> <P>Goed geslaagde portretten zijn er veel geschilderd in de eerste helft van de negentiende eeuw, maar een informele plaatsing van de geportretteerden in de open lucht is zeldzaam. Metelerkamp is op weg naar de vijftig. Naast hem zit zijn een jaar jongere vrouw. Hun zoon Johannes staat tussen hen in met een rijzweepje in de hand. Zoals het zweepje wijst op de vrijetijdsbesteding van de jongen, verwijst het boek in de linker hand van Metelerkamp naar zijn geleerdheid. Zijn vrouw, die meer met huiselijke zaken bezig is, heeft naast zich op een klaptafeltje een mand met vers geplukte bloemen.</P> <P>In de periode waarin het portret werd gemaakt was het combineren van allerlei stijlelementen uit het verleden erg populair. In het schilderij is dit in alles terug te vinden. De achtergevel van het huis is geheel classicistisch, terwijl de roedeverdeling van de ramen op de begane grond gotisch is. De grote vogelkooi die op de veranda staat heeft een rustieke voet en ziet eruit als een knoestige boomstam. Metelerkamp zit op een gietijzeren bankje dat is gemaakt naar een ontwerp van de beroemde architect Karl Friedrich Schinkel (1781-1841) uit circa 1825. De tuinbank en het eveneens van gietijzer vervaardigde bankje onder de voeten van mevrouw zijn classicistisch te noemen, terwijl haar rotan stoel is uitgevoerd in gotische stijl. Het schilderij zelf tenslotte, is gevat in een vergulde rococo lijst met bloemmotieven.</P>

1/4

Alexander Hendrik Metelerkamp (1804-1871) was kantonrechter. Hij was in 1829 gepromoveerd, lid van de Raad te Utrecht en lid van de Provinciale Staten. Op 3 juni 1830 huwde hij Catharina Gerarda Johanna Verloren (1805-1877) en in 1835 werd hun zoon Johannes Jacobus (1835-1899) geboren. Het gezin woonde aan de Nieuwegracht te Utrecht, op het huidige nummer 56. Het was een groot herenhuis uit het einde van de achttiende eeuw met een negentiende-eeuws achterhuis. Het perceel liep door tot aan de erachter liggende straat. Het was een dure buurt waar vooral hooggeplaatste en voorname lieden woonden. Hier heeft hij zich samen met zijn echtgenote Catharina Gerarda Johanna Verloren en hun zoon Johannes Jacobus laten portretteren in de achtertuin van hun huis. Kenmerkend voor de tijd is het eclecticisme, het gebrek aan eigenheid door het door elkaar heen gebruiken van neostijlen. Het was juist dit historisme waar men in later tijden zo’n gruwelijke afkeer van kreeg. In het schilderij is deze stilistische diversiteit in alles terug te vinden.

Goed geslaagde portretten zijn er veel geschilderd in de eerste helft van de negentiende eeuw, maar een informele plaatsing van de geportretteerden in de open lucht is zeldzaam. Metelerkamp is op weg naar de vijftig. Naast hem zit zijn een jaar jongere vrouw. Hun zoon Johannes staat tussen hen in met een rijzweepje in de hand. Zoals het zweepje wijst op de vrijetijdsbesteding van de jongen, verwijst het boek in de linker hand van Metelerkamp naar zijn geleerdheid. Zijn vrouw, die meer met huiselijke zaken bezig is, heeft naast zich op een klaptafeltje een mand met vers geplukte bloemen.

In de periode waarin het portret werd gemaakt was het combineren van allerlei stijlelementen uit het verleden erg populair. In het schilderij is dit in alles terug te vinden. De achtergevel van het huis is geheel classicistisch, terwijl de roedeverdeling van de ramen op de begane grond gotisch is. De grote vogelkooi die op de veranda staat heeft een rustieke voet en ziet eruit als een knoestige boomstam. Metelerkamp zit op een gietijzeren bankje dat is gemaakt naar een ontwerp van de beroemde architect Karl Friedrich Schinkel (1781-1841) uit circa 1825. De tuinbank en het eveneens van gietijzer vervaardigde bankje onder de voeten van mevrouw zijn classicistisch te noemen, terwijl haar rotan stoel is uitgevoerd in gotische stijl. Het schilderij zelf tenslotte, is gevat in een vergulde rococo lijst met bloemmotieven.

Nu in het museum in Collectie Centraal

Titel

Portret van de familie Metelerkamp

Vervaardiger

Johan Heinrich Neuman (Keulen 1819 - 1898 Den Haag)

Datering

1851 - 1852

Materiaal / Techniek

olieverf op doek

Inventarisnummer

23057

Objectnaam

schilderij

Verwerving

aankoop 1981

Afmetingen

hoogte 73.4 cm

breedte 84.9 cm

hoogte (met lijst) 102.1 cm

breedte (met lijst) 113 cm

diepte 6 cm

Opschriften / merken

  • signatuur l.b. : J.H. Neuman. f

Geassocieerd onderwerp

rechtspraak (Utrecht) (bestuur)

provinciebestuur (Utrecht) (provincie Utrecht)

Geassocieerde periode

Moderne tijd 1795-heden

Motief

portret, groepsportret, Metelerkamp, familie

Opmerkingen

Alexander Hendrik Metelerkamp (Wassenaar 1804 - Utrecht 1871), studeerde rechten in Utrecht, was kantonrechter, lid van de gemeenteraad en van de Provinciale Staten van Utrecht. Hij trouwde in 1830 met Catharina Gerarda Joanna Verloren van Themaat (Utrecht 1805 - Utrecht 1877). Zij zijn geportretteerd met hun zoon Johannes Jacobus Metelerkamp (1835-1899) in de tuin achter hun huis aan de Nieuwegracht A 905 in Utrecht, tegenwoordig nr. 56. Het woonhuis lag aan de oostkant van de gracht, tussen de Brigittenstraat en de Schalkwijkstraat. Het was een dure buurt waar vooral hooggeplaatste en voorname lieden woonden. Zo woonde op nr. 34 jhr. Ram en op nr. 36 baron Van Boetzelaar van Dubbeldam. Burgemeester Kien woonde op nr. 48 met naast hem op nr. 50 gemeentesecretaris Römer. Verso op etiket `f.m. billroth j.m.z. // fabriek en magazijn // van // Alle bestaande soorten Spiegels met echt vergulde // Lijsten, alle moglijke soorten van lijsten voor // Schilderijen, Borduursels en Teekeningen, verguld // Oude lijsten en ver[...]de Spiegelglazen als nieuw // Alles t[...] sivielste prijzen. // Warmoesstraat no 31 // amsterdam'. De originele lijst is volgens het etiket vervaardigd door de Amsterdamse spiegelkoper Frederik Martin Billroth. Hij verhuisde in 1852 van de Warmoesstraat naar de Kalverstraat. Het schilderij moet dus in elk geval van voor de verhuizing dateren (zie: Amsterdam 1995-1996(b), cat. nr. 24, pp. 96-97). Het portret wordt genoemd op een chronologische lijst van Neumans portretopdrachten, samengesteld op basis van notities van de schilder, onder de jaren 1851-1852 (Iconografisch Bureau in Den Haag).

Documentatie

  • "De lelijke tijd" : pronkstukken van Nederlandse interieurkunst 1835-1895 : [gids], eindred. Theo Schoemaker, (Amsterdam, 1995), p. 7 met afb. in kleur

  • "De lelijke tijd" : pronkstukken van Nederlandse interieurkunst 1835-1895, Reinier Baarsen. [met bijdr. van] Jan Daan van Dam ... [et al.], (Amsterdam, 1995), cat. nr. 24, pp. 96-97, met afb. in kleur

  • Aardse Paradijzen [aankondiging], (Bulletin Rijksmuseum Twenthe, 3; 1999), afb. in kleur

Tentoonstellingen

  • Collectie Centraal, Centraal Museum, Utrecht, 2023

  • De gezonde stad , Centraal Museum, Utrecht, 2022

  • De wereld van Utrecht. Topstukken uit vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2016 - 2022

Duurzame url

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL:

https://hdl.handle.net/21.12130/collect.D57E346F-9F2E-401F-B340-A4DA393D44DE

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!